Linia „północna“

O ile o Kochańskich h. Rola oraz h. Luba informacji w kronikach nie brakuje, to niestety w chwili obecnej, autorowi brak jest większej ilości informacji na temat Kochańskich h. Prawda, którzy byli przecież ze sobą spokrewnieni. Istnieje też niestety duże prawdopodobieństwo, że linia ta w wydaniu męskim wygasła na przełomie XV-XVIw. Wówczas jedymi oficjalnie potwierdzonymi ich krewnymi, byliby Kochańscy h. Luba i h. Rola. Tezę tę potwierdza fakt, że od połowy XV wieku Kochań przeszedł z Kochańskich-Prawdziców w ręce Kochańskich-Lubiczów1. Dalszych zapisów już brak.
Brak jest także szczegółowych i pewnych informacji odnośnie Kochańskich h. Ogończyk, co jest niezwykle interesującym obszarem do zgłębienia. Wiadomo na pewno, że przebywali już od połowy XVIw. w województwie pomorskim – Paweł Kochański – pisarz skarbu pruskiego 1565 roku, Wilhelm Kochański – sekretarz królewski 1613r2. Brak jest natomiast absolutnie pewnie potwierdzonej informacji, czy wywodzą się oni z prapnia Roliców. Osobistym zdaniem autora tak jest, na co wskazuje bliskość terytorialna i związki z pobliską ziemią pomorską, kaszubską i Prusami z ziemią dobrzyńską, co ułatwiało migrację i przemieszczanie. Ponadto świadczyć o tym może również to, że Kochańscy h. Ogończyk „…Michał i Paweł z województwem pomorskim podpisali elekcyę 1648r…3” obierającego na króla Jana II Kazimierza. Skoro zatem aż dwaj z rodu byli pieczętowani na TYM dokumencie, to ich szlachectwo musiało było ogólnie znane, absolutnie niepodważalne i cieszące się długoletnią sławą, którą daje tylko przynależność do starego rodu. Pewne poszlaki wskazują nam, jako pierwszego Ogończyka na Mikołaja Kochańskiego z Kochania s. Andrzeja h. Luba, zwanego Białowieskim. Jego żoną była Kościelecka, właśnie h. Ogończyk. Mikołaj Kochański był pisarzem grodzkim bobrownickim (akta grodzkie bobrowieckie 1576-8). Mikołaj odziedziczył też duże obszary ziemskie w drodze sukcesji od wojewody inowrocławskiego – Jana Kościeleckiego h. Ogończyk – wsi Białowieżyn Wielki, Białowieżyn Mały. Być może to właśnie małżeństwo zdecydowało o przejęciu przez Mikołaja h. Ogończyk jako własnego? Możliwe też, przyjęcie herbu było nawet wprost warunkiem dziedziczenia, gdyż wojewoda męskich potomków nie pozostawił. Było to spotykane w tamtym okresie, natomiast tak, jak podkreślono wyżej, brak jest precyzyjnych i pisemnie potwierdzonych informacji kiedy to Kochańscy h. Ogończyk rzeczywiście wyodrębnili swój herb. Za jakie dodatkowe zasługi lub z jakiej okazji zostało to uczynione oraz tak naprawdę, z której gałęzi drzewa Kochańskich z Kochania – Rola, Luba czy też może Prawda. Tak, czy inaczej, zdaniem autora już w połowie XVI w. powstała kolejna odnoga rodziny Kochańskich z Kochania, nazwana umownie „linią północną”. Linia ta, jak pokazały dzieje była jedną z najmożniejszych (a być może najmożniejszą), posiadających znaczne bogactwa i majątki ziemskie na Kaszubach i w Prusach Zachodnich4. Jedna z gałęzi Kochańskich h. Ogończyk pisała się już w roku 1601 Kochański z Żygowic (Zygmunt i Mikołaj z Zygowic, Zygowitz fol. Ciecholew)5 oraz na Kochance od 1648r.6 – obie osady na Pomorzu. Wiadomo o nich także to, że od XVIII w. linia ta ulegała częściowemu zniemczeniu używając nazwiska von Kochenstein, która przetrwała w Niemczech do czasów obecnych. Co ciekawe, nazwisko to zresztą pojawiło się już z tytułem baronowskim w XIX-wiecznych źródłach, jako Baron von Kochenstein7. Swoją drogą ród i nazwisko Kochenstein przetrwało zawieruchy dziejowe i funkcjonuje w Niemczech do czasów dzisiejszych.

Przypisy:

1.    B. Nowak, Najstarsze siedziby Roliców w Ziemi Dobrzyńskiej i na Kujawach – Ziemia Dobrzyńska – Zeszyty Historyczne Dobrzyńskiego Oddziału WTN – Nr. 4,1996r. s. 27.
2.    Boniecki Adam, Herbarz Polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, Gebethner i Wolf, Warszawa 1907, Cz.1 T.10 s. 291.
3.    Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz Szlachty Polskiej, Gebethner i Wolf, Warszawa 1904-31, T. 7 s. 78.
4.    Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz Szlachty Polskiej, Gebethner i Wolf, Warszawa 1904-31, T. 7 s. 78.
5.    Józef Krzepela, Rody Ziem Pruskich, Gebethner i Wolf , Kraków, 1927, T. 1, s. 118.
6.    Józef Krzepela, Rody Ziem Pruskich, Gebethner i Wolf , Kraków, 1927, T. 1, s.41.
7.    The Atheneum or: Spirit of the English Magazines, Vol. VIII. Second series, monthly magazines, October to april, 1827-28., Published by John Cotton, page 323, 326.